Η ενδομυϊκή ή ενδοφλέβια χορήγηση κορτιζόνης (κορτικοειδή) για την ενίσχυση της πνευμονικής ωρίμανσης του εμβρύου σε περιπτώσεις επαπειλούμενου πρόωρου τοκετού είναι μια εξαιρετικά σημαντική θεραπευτική παρέμβαση με αποδεδειγμένα οφέλη.
Όταν αυτή πραγματοποιηθεί με την κατάλληλη ένδειξη, στο σωστό χρονικό σημείο και με τη σωστή δοσολογία, τότε έχει ευεργετικά αποτελέσματα για το έμβρυο, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο αναπνευστικής δυσχέρειας καθώς και άλλων επιπλοκών (εγκεφαλική αιμορραγία, νεκρωτική εντεροκολίτιδα κτλ.), συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη μείωση της περιγεννητικής θνησιμότητας.
Συχνά ωστόσο παρατηρείται κατάχρηση της θεραπείας με χρονικά και ποσοτικά λανθασμένη χορήγηση, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην εξασφαλίζονται τα ευεργετικά αποτελέσματα αλλά το αντίθετο να θέτεται σε κίνδυνο η υγεία τόσο του εμβρύου όσο και της εγκύου.
Μόνο η χορήγηση του σκευάσματος με τη σωστή ένδειξη, στο ιδανικό χρονικό σημείο και στην κατάλληλη δοσολογία μπορεί να εξασφαλίσει ευεργετικά οφέλη και να μη λειτουργήσει εις βάρος της εγκυμοσύνης.
Η ένδειξη
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα έρευνες η χορήγηση κορτιζόνης συνιστάται στην περίπτωση επαπειλούμενου πρόωρου τοκετού και μόνο μέχρι την 33 + 6 βδομάδα της εγκυμοσύνης. Η χρήση των ενέσεων μπορεί να συζητηθεί και για τις εβδομάδες 34+0 εώς 36+6, ωστόσο σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οφέλη και κίνδυνοι.
Ως εκ τούτου δεν υφίσταται προληπτική χορήγηση των ενέσεων. Έτσι για παράδειγμα η de facto χορήγηση των ενέσεων σε πολύδυμες κυήσεις, σε περίπτωση προγραμματισμένης καισαρικής τομής, σε περίπτωση ενδομήτριας καθυστέρησης ανάπτυξης του εμβρύου ή λόγω εμφάνισης υπέρτασης – προεκλαμψίας είναι λανθασμένη και δυνητικά επικίνδυνη.
Ο ισχυρισμός ¨δίνουμε τις ενέσεις κορτιζόνης απλά για να είμαστε σίγουροι¨ είναι παντελώς αβάσιμος και ιατρικά ανεύθυνος.
Το χρονικό σημείο
Η χορήγηση κορτικοειδών για την πνευμονική ωρίμανση του εμβρύου την κατάλληλη χρονική στιγμή αποτελεί την βασικότερη προϋπόθεση για την ευεργετική δράση τους.
Έχει αποδειχθεί επανειλημμένα, πως τα οφέλη για το μωρό από τη δράση των ενέσεων είναι σημαντικά και υπερτερούν των πιθανών επιπτώσεων μόνο για τις 7 πρώτες μέρες μετά την πρώτη χορήγηση. Πέρα από το χρονικό αυτό σημείο οι δυνητικοί μεσοπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι είναι πιο σημαντικοί από το αναπόφευκτα μειωμένο όφελος.
Βέβαια η τήρηση του κανόνα αυτού δεν είναι πάντα μαιευτικά δυνατή. Ωστόσο τα παραπάνω δεδομένα θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να εξασφαλίζεται μία κατά το δυνατόν χρονικά εύστοχη χορήγηση της πνευμονικής ωρίμανσης.
Η δοσολογία
Οι περισσότερες διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές συστήνουν έναν μόνο κύκλο χορήγησης κορτιζόνης, ο οποίος περιλαμβάνει δύο δόσεις σε χρονικό διάστημα 24 ωρών.
Ένας τέτοιος κύκλος θα μπορούσε να επαναληφθεί σε περίπτωση που η πρώτη χορήγηση πραγματοποιήθηκε 14 ή περισσότερες μέρες νωρίτερα, ο κίνδυνος της προωρότητας παραμένει και αναμένουμε πρόωρο τοκετό τις επόμενες 7 μέρες.
Επαναλαμβανόμενοι κύκλοι χορήγησης πνευμονικής ωρίμανσης χωρίς ένδειξη δεν έχουν όφελος, είναι δυνητικά επικίνδυνοι και θα πρέπει να αποφεύγονται.
Οι πιθανές επιπτώσεις
Την ίδια στιγμή που η χορήγηση κορτιζοειδών με την κατάλληλη ένδειξη, στην σωστή δοσολογία και στο σωστό χρονικό σημείο αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά ιατρικά μέτρα, η ατυχής της λανθασμένης χορήγησης μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.
Η μακροχρόνια χορήγηση κορτιζοειδών μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία της μητέρας, ενώ οι επιπτώσεις στον εμβρυϊκό και νεογνικό οργανισμό είναι ακόμα πιο σοβαρές.
Οι ενέσεις κορτιζόνης δεν πρέπει να χορηγούνται ανεύθυνα, χωρίς ένδειξη ή χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι προαναφερθείσες κατευθυντήριες γραμμές.
Συνοπτικά, η ενδομυϊκή χορήγηση κορτιζόνης αποτελεί σημαντικό ιατρικό εργαλείο, ωστόσο η λανθασμένη χρήση της μπορεί να είναι επικίνδυνη για την υγεία της μητέρας και του εμβρύου. Η κατάλληλη ένδειξη, το κατάλληλο χρονικό σημείο και η σωστή δοσολογία είναι κρίσιμες παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση της.
Comments